دریافت زمین از منابع طبیعی:

یکی از مواردی که این روزها بسیاری از مردم با آن سر و کار دارند بحث اراضی ملی، ملی شدن زمین کشاورزی، ساخت و ساز در زمین های منابع طبیعی و نحوه پس گرفتن زمین کشاورزی از منابع طبیعی است.

در این مقاله به صورت عامه به ارائه بهترین روش برای پس گرفتن زمین از منابع ملی می پردازیم.

در ابتدا اصلا منابع ملی چیست؟؟

و چه زمین هایی را منابع ملی میگویند؟

اراضی ملی چیست؟

 قانون اراضی ملی برای زمین های کشاورزی چگونه است؟

نحوه ملی شدن زمین های کشاورزی:

در پی انقلاب سفید در سال ۱۳۴۱ قانون ملی شدن زمین های کشاورزی اتفاق افتاد. طبق ماده ۵۶ ، اگر زمین کشاورزی در این تاریخ بصورت کشاورزی باشد از سازمان منابع طبیعی خارج میشود، در غیر این صورت جزو منابع طبیعی است و سند مالکیت آن باطل میشود.

اما با گذشت حدود ۵۰ سال دیده میشود بسیاری از زمین ها به اشتباه جزو منابع ملی می باشد در این مورد چه باید کرد؟

این موضوع را همیشه در نظر داشته باشید که در بحث ملی شدن زمین های کشاورزی، ملاک اسناد موجود در دهه ۳۰ و ۴۰ شمسی است. در این بین بهترین سند، خرید عکس هوایی  سال های 30 به بعد است.

براساس ماده ۱ تصويب‌ نامه قانون ملی شدن جنگل‌های کشور،عرصه واعیان کلیه جنگل‌ها ومراتع وبیشه‌های طبیعی واراضی جنگل های کشور،ازتاریخ تصویب این تصویب نامه قانونی، جزء اموال عمومی محسوب شده ومتعلق به دولت می باشد مگراینکه قبل ازاین تاریخ، درتصرف افراد بوده وسند مالکیت گرفته باشند. با ابلاغ واقدامات اجرایی تصویب نامه ،دعاوی تحت عنوان اعتراض به تشخیص ملی بودن زمین وملی شدن زمین کشاورزی،ابطال سند توسط تصویب نامه قانون ملی شدن جنگل ها،ساخت وسازدر زمین های منابع طبیعی ونحوه پس گرفتن زمین کشاورزی ازمنابع طبیعی مطرح شده است.

اراضی ملی یا زمین های منابع طبیعی به آن دسته اززمین هایی اطلاق می شود که درداخل یا خارج از شهرهنوز بدون دخالت انسان فرم ابتدایی وطبیعی خود راحفظ کرده ودر مالکیت شخصی نباشد اما اگر شخصی با فعالیت های کشاورزی و.. اصطلاحا زمین را احیا کرده باشد از اراضی ملی مستثنی می شود و سابقه احیای زمین ملاک ملی بودن یا نبودن زمین قرارگرفته است حتی اگرشخص با وجود داشتن سند مالکیت روی زمین،کار و کشاورزی نکرده وبکر و دست نخورده زمین را رها کرده باشد،جزاراضی ملی قرار می گیرد و سند مالکیت آن باطل خواهد شد. این زمین ها به دو صورت است که اگر خارج از بافت شهری باشد در اختیار منابع طبیعی و اگر داخل شهر باشد در اختیار سازمان مسکن و شهرسازی است.

اما تصاویر هوایی و نقشه ها چه کمکی برای پس گرفتن زمین کشاورزی از منابع طبیعی می کنند؟

در دهه ۳۰ و ۴۰ از مناطق مختلف تصاویر گوناگونی برداشت شده که عمده آن ها پوششی سال ۳۴ و ۳۵ و پوششی سال ۴۴ تا ۴۹ هستند که از سراسر ایران برداشت شده است.

تصاویر پوششی دهه ۴۰ به منظور همین مبحث منابع ملی برداشت شده است. پس یکی از شرایط گرفتن زمین از منابع طبیعی همانطور که بالا اشاره شد خرید عکس و نقشه های هوایی است.

بعد از تهیه این نقشه ها باید کارشناس رسمی دادگستری دارای صلاحیت و کارشناس تفسیر عکس های هوایی ، تصاویر و نقشه های مربوطه را تفسیر نماید.

در تشخیص کارشناس دادگستری اگر آثاری از تصرفات بعد ازجانمایی ملک روی عکس هوایی به نظریه کارشناس دیده شود زمین کشاورزی از منابع طبیعی خارج است و برای آن سند مالکیت صادر میشود.

آثار تصرفات که در تشخیص منابع ملی و طبیعی و اراضی کشاورزی مهم است: 

1-زراعت به صورت دایر در محدوده مورد نظر به تشخیص کارشناس.

۲– آثار زراعت و کشاورزی: در این مورد ممکن است تصویر مربوط به فصل پاییز و زمستان باشد یا دوران آئیش زمین باشد که  آثار آن مشخص است.

۳- آثار از وجود بنا در محدوده: این بنا میتواند از هر نوع باشد؛میتواند خانه ،طویله، آلونک و یا هر بنای دیگری باشد.

۴-آثار راه عبوری در محدوده مورد نظر

۵-وجود نهر آب یا انشعابات آبیاری در محدوده 

۶-وجود قنات و رشته قنات در محدوده موزد نطر یا نزدیک به آن

۷-وجود درختان و باغ در تصاویر مربوطه

۸-وجود درختان تنومند و قدیمی در وضع موجود و…

موارد بالا دلایلی جهت اثبات منابع طبیعی نبودن زمین است که توسط کارشناس ارائه میگردد.

سازمان منابع طبیعی قبل ازاعلام ملی شدن زمین،مشخصات زمین مذکوررا درروزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی کرده ومهلتی کمتر از یک ماه راهم برای اعتراض ومدعیان مالکیت زمین تعیین می کند با ارائه دلیل ومدرک، به مراجع صادر کننده اخطارتحویل دهند.

موضوع واعتراض مالکان زارعین صاحب اراضی نسقی وصاحبان باغات وتأسیسات خارج ازمحدوده قانونی شهرها وحریم روستاها،سازمانها ومؤسسات دولتی درکمیسیون ماده ۵۶ منابع طبیعی مستقردراداره منابع طبیعی مطرح براساس قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون حفاظت وبهره‌ برداری ازجنگلها ومراتع رسیدگی می شود.

کمیسیون مرکب از:

۱ـ مسئول اداره کشاورزی – مدیر جهاد کشاورزی

۲ـ مسئول اداره جنگلداری  – رئیس اداره منابع طبیعی

۳ـ عضو جهاد سازندگی  – کارشناس جنگل و مرتع

۴ـ عضو هیئت واگذاری زمین –  نماینده امور اراضی

۵ ـ یک نفر قاضی دادگستری – قاضی عضو کمیسیون

۶ ـ برحسب مورد دو نفرازاعضای شورای اسلامی روستا یا عشایر محل مربوطه، مراجعه نمایند.

این هیأت درهرشهرستان زیرنظر وزارت کشاورزی وبا حضورحداقل ۵نفربا ریاست رئیس اداره منابع طبیعی وآبخيزداری شهرستان رسمیت یافته وپس ازاعلام نظرکارشناس،رأی قاضی لازم‌الاجرا می باشد.

هیأت می‌ تواند ازخبرگان محلی وغیررسمی به‌ عنوان کارشناس استفاده نماید.

قاضی هیأت با دریافت نظرات کارشناس واعضاء هیأت وخبرگان محلی وبررسی پرونده وادله ومدارک ارائه شده رأی خود را مبنی برملی یا مستثنیات بودن زمین صادرمی‌نماید آرای صادره پس از ابلاغ قابل اعتراض درمراجع قضایی می‌باشد.

براساس قانون، نقشه مهروامضا شده دبیرخانه وامضای اعضاء وقاضی هیأت ازارکان اصلی رأی می‌باشد ودرصورت اعتراضات درمراجع قضایی باید کیله رسیدگی وبررسی ها براساس رأی وموقعیت این نقشه صورت پذیرد.

هرگاه براساس رای ونظرکمیسیون،ملک یا زمین درشماراراضی ملی دانسته شود،آن ملک یازمین ازاختیار شخص خارج شده وجزء املاک دولتی قرارمی‌گیرد.

طبق قانون سازمانهای جهاد کشاورزی وادارات کل منابع طبیعی وآبخیزداری موظفند درراستای اجرای رأی نهایی و قطعی هیأت نسبت به رفع تجاوززمین هایی که اراضی منابع ملی تشخیص داده شده است توسط مأمورین انتظامی یا یگان حفاظت محل اقدام نمایند.

معترضين به تشخيص منابع ملی شده يا وکیل یا نمايندگان قانونی آنها می توانند اعتراض یاشکایت خود را درفرمهای مخصوص تنظيم وهمراه بامدارك ومستندات لازم به‌دبيرخانه هيأت مستقردراداره منابع طبيعی شهرستان مربوطه تسليم وشماره وتاريخ ثبت آن را دريافت نمايد.

دبيرخانه هيأت مكلف است حداكثر ظرف يك هفته پس ازوصول اعتراض، مدارك رابررسی وازطريق اداره منابع طبيعی با تطبيق مدارك ارائه‌ شده ،ملی بودن زمین مورد اختلاف را استعلام نماید ونتيجه راهمراه سايرمدارك جهت رسيدگی به‌هيأت ارائه نمايد .

مراحل پس گرفتن زمین از منابع طبیعی توسط تیم تصویر محور:

متقاضیان محترم می توانند با مراجعه به شرکت تصویر محور به نشانی شیراز خ ملاصدرا ابتدای معدل ساختمان 555 جهت حل مشکل مربوط به زمین های ملی اعلام شده اقدام نمایند.

مراحل انجام این کار درسایت تصویر محور به شرح زیر است:

• ثبت اولیه مشخصات ملک در سایت تصویر محور .
• اعلام توسط کارشناسان تصویر محور
• سفارش تصاویر توسط متقاضی یا استفاده از آرشیو عکس های شرکت
• آماده سازی و تفسیر تصاویر توسط کارشناس
• ارائه گزارش مهر شده به تقاضای مشاوره مورد نیاز.